WŁOSY – METODY LECZENIA ŁYSIENIA

W ubiegłym miesiącu pisałem o problemach związanych z wypadaniem włosów. Dziś, kontynuując ten temat skupię się na metodach leczenia.

Diagnostyka – badanie przez wyrywanie

Zacznę, jak zwykle, od diagnostyki. Szczególnie ważna jest u kobiet, gdyż u nich wypadanie włosów ma z reguły bardziej skomplikowane podłoże niż u mężczyzn, u których przeważa łysienie androgenowe. Standardową metodą badania włosów jest trichogram, czyli ocena ich stanu pod mikroskopem. Jest to diagnostyka nieco bolesna, gdyż trzeba najpierw wyrwać kępkę włosów, żeby mieć reprezentatywną próbkę z obszaru głowy, w którym występuje przerzedzenie. Badanie pozwala określić, czy wypadanie włosów jest łysieniem (i jakim jego typem) czy zmianą sezonową. Pokazuje, w jakiej fazie znajdują się włosy, a także stan cebulek, które w różnych zaburzeniach wyglądają inaczej.
Warto wykonać też laboratoryjne badania krwi. Określa się poziom hormonów: testosteronu, DHA prolaktyny i hormonu tarczycy, a także poziom żelaza i ferrytyny.

Leczenie – odwracalność procesu łysienia

Tak, jak pisałem, w problemach z wypadaniem włosów, dominuje łysienie androgenowe i na jego leczeniu się skupię. W łysieniu androgenowym dochodzi do osłabienia cebulek i ich mniejszej aktywności, co objawia się w ten sposób, że więcej cebulek na głowie jest w fazie odpoczynku niż wzrostu i dodatkowo włosy stają się cieńsze. Tak więc włosów jest coraz mniej, ale na szczęście są cebulki. W teorii więc androgenowe wypadanie włosów jest procesem odwracalnym, bo można pobudzić włosy do wzrostu. W niektórych zaburzeniach, np. łysieniu bliznowaciejącym nie ma takiej możliwości, bo komórki cebulek są niszczone. Wśród metod leczenia można wyróżnić podział na bardziej radykalne, chirurgiczne (wiążące się z przeszczepem włosów) oraz bardziej naturalne, dążące do wyeliminowania przyczyn łysienia i zmuszenia cebulek włosowych do pracy.

Zobacz też: Włosy

Przeszczep włosów

Najbardziej radykalną metodą leczenia łysienia jest przeszczep włosów. Pobiera się włosy w całości z miejsc gdzie są (najczęściej z tylnej potylicznej części głowy) i wstawia w te miejsca, które wyłysiały. Ta metoda ma zarówno plusy (wysoka skuteczność), jak i minusy. Przeszczepem nie zwiększamy liczby włosów, a jedynie robimy kamuflaż – z miejsc, gdzie jest ich więcej, przenosimy w te, gdzie jest ich mniej (lub ich nie ma). Zatem w okolicach, z których włosy są pobierane, ubywa ich. Pobiera się je paseczkami w taki sposób, żeby te które rosną wyżej opadały na miejsce, z których włosy zostały zabrane. Minusem jest też wysoki koszt tej metody, a także ryzyko, że przeszczepione włosy (lub jakaś ich część) się nie przyjmą albo że powstaną blizny. Metoda ta nie pobudza cebulek włosowych do pracy i nie działa hamująco na dihydrotestosteron, a więc nie zatrzymuje procesu łysienia. Wiadomo też, że trudno jest zastosować przeszczep, gdy łysienie jest w stadium zaawansowanym, gdyż nie bardzo jest wtedy skąd pobierać włosy.

Implanty włosowe jak przyklejona peruka

Metodą podobną do przeszczepu, tyle tylko że wykorzystuje się w niej sztuczne włosy, a nie własne, jest wszczepianie implantów włosów. Parę lat temu była ona bardziej popularna, ale się nie przyjęła mimo wysokiej skuteczności, gdyż efekt zabiegu jest sztuczny. Głowa wygląda tak, jakby się na stałe przykleiło do niej perukę.

Usuwanie przyczyn i regeneracja

Włosy najłatwiej odrastają wtedy, gdy usunie się przyczynę ich wypadania. Tak się dzieje na przykład po chemioterapii, w czasie której włosy mogą wypaść, a po zakończeniu samoistnie odrosnąć. Również w przypadku stresogennego łysienia, po ustabilizowaniu emocji, włosy zaczną rosnąć. U kobiet, u których przyczyną łysienia są problemy hormonalne (np. niedoczynność tarczycy czy wysoki testosteron), po wyrównaniu poziomu hormonów włosy zaczynają odrastać. A więc działanie na przyczynę jest bardzo istotne, aczkolwiek wcale nie jest takie proste. Należy również pamiętać, że aby włosy rosły, były gęste i grube, muszą mieć zdrowe i aktywne cebulki włosowe. Istnieją cztery mechanizmy ich regeneracji: stosowanie preparatów miejscowych, zażywanie leków doustnych, podawanie w skórę osocza bogatopłytkowego lub koktajli witaminowych w zabiegu mezoterapii oraz laseroterapia. O żadnej z nich nie można powiedzieć, że jest najlepsza, dlatego warto korzystać z nich w ramach terapii skojarzonych.

Zobacz też: Mężczyzna do poprawy

Wcieranie preparatów

Szampony, odżywki, ampułki i inne preparaty wciera się miejscowo w skórę głowy. Najpopularniejszym lekiem jest Minoksydyl. Wciera się go we włosy (w stężeniu od 2 do 4%) dwa razy dziennie. Dopóki się go stosuje istnieje stymulacja wzrostu włosów, po zaprzestaniu – znika. Jest to dobra metoda, ale zazwyczaj nie za bardzo powoduje pogrubienia włosów, część pacjentów narzeka, że odrasta im meszek.

Leczenie doustne

Ideą tej metody jest podanie środków, które zapobiegną negatywnemu działaniu dihydrotestosteronu na cebulki włosowe. Jednym z leków jest finasteryd. Hamuje on przemianę testosteronu w szkodliwy dihydrotestosteron. Finasteryd przepisuje się mężczyznom. Inne leki, np. pironolakton, cyproterone i flutamid mogą stosować także kobiety. Leczenie doustne przynosi efekty (hamuje łysienie, stymuluje odrastanie włosów, chociaż oczywiście nie przywróci ich do stanu wyjściowego), ale niestety trzeba jest stosować przewlekle, bo po zaprzestaniu problem powraca. Trzeba pamiętać, że podawanie hormonów oddziałuje na cały organizm i ma skutki uboczne.

Mezoterapia – koktajl czy osocze?

Mezoterapia to zabieg polegający na wprowadzaniu w skórę (igłą) koktajli z witaminami i minerałami lub osocza bogatopłytkowego. Jeśli chodzi o koktajle, pacjenci zgłaszają poprawę po zabiegach, mimo iż żadne badania naukowe nie potwierdzają, że metoda polegająca na miejscowym podawaniu witamin w skórę jest efektywna (a jeśli już, to efekt jest krótkotrwały, kilkudniowy). Pozytywne rezultaty są zatem wynikiem nakłuwania skóry. Pod wpływem mikrourazu aktywowane są bowiem procesy regeneracyjne, poprawia się ukrwienie i odżywienie skóry. Można ten proces porównać do wybudzania cebulek z letargu. Minusem jest bolesność zabiegu, bo owłosionej skóry nie da się znieczulić (chyba, że pacjent jest łysy).
Metodą mezoterapii można w skórę głowy wprowadzić osocze bogatopłytkowe. I to jest zdecydowanie lepsza metoda od mezoterapii preparatami minerałowo-witaminowymi. Osocze pozyskuje się z własnej krwi. Najpierw pobiera się pacjentowi krew, potem ją odwirowuje i skoncentrowany preparat, bogaty w płytki krwi i zawarte w nich czynniki wzrostu, podaje w skórę głowy. Nadal mamy efekt nakłucia, a dodatkowo wprowadzamy w skórę składniki zawarte w osoczu, które silnie stymulują naturalne mechanizmy regeneracji. Zmuszamy komórki do autentycznej pracy, gdyż pobudzane są komórki macierzyste w obrębie cebulki włosowej. Cebulka odżywa i włos zaczyna rosnąć. Bolesność zabiegu jest taka sama jak w standardowej mezoterapii i zabieg jest droższy. Osocze bogatopłytkowe podaje się w serii. Na początku raz w miesiącu. Potem, gdy włosy odrosną, raz na trzy miesiące.

Zobacz koniecznie: Osocze bogatopłytkowe

Laseroterapia

W leczeniu wypadania włosów wykorzystuje się biostymulujące działanie laserów (mówimy o LLLT, czyli low level laser therapy, laseroterapii małej mocy). W tych zabiegach światło lasera ma bardzo małą moc w porównaniu np. z laserami liftingującymi czy do zamykania naczynek. Te ostatnie są ponad dwieście razy mocniejsze. Obrazowo mówiąc przy laserach do depilacji jest działanie dużą energią (np. 40-60 watów) w krótkim czasie (liczonym w ułamkach sekundy), a w laserach biostymulacyjnych jest mała moc (0,2 wata), a długi czas naświetlania.

Mechanizm biostymulacji polega na zmianie metabolizmu komórek cebulek, za czym idzie stymulacja do ponownego wzrostu włosa. Zabieg jest bezbolesny, bezpieczny, nie ma powikłań. Z przeprowadzonych niedawno badań wynika, że laser przynosi poprawę u 60% badanych (u prawie 10% wynik był bardzo dobry, u 20% – dobry, u 30% była widoczna poprawa). Dla porównania – w grupie kontrolnej poprawa nastąpiła u niespełna 10% (u 75% nie było zmiany, a u 15% nastąpiło pogorszenie). Terapia trwała 24 tygodnie, a poprawa dotyczyła zarówno gęstości, jak i grubości włosów. Minusem jest konieczność codziennego stosowania urządzenia w okresie terapii. Optymalne byłoby je kupić lub pożyczyć (w moim gabinecie od września będzie taka możliwość).

W laserze wykorzystuje się światło czerwone lub podczerwone, bo ono głęboko wnika i wywołuje pozytywny wpływ na tkanki. Na rynku pojawiło się trochę urządzeń, które wykorzystują takie światło, np. grzebienie i szczotki, które podczas czesania naświetlają skórę. Moim zdaniem nie ma to działania terapeutycznego. W terapii laserowej wykorzystuje się hełm z diodami, zakładany na głowę i działający na całą powierzchnię. Ma on też funkcję wibracji – dzięki takiemu masażowi poprawia się ukrwienie. Szczotka i grzebień mają małą powierzchnię, diod jest tylko kilka i o mniejszej mocy. Żeby zatem zbliżyć się do efektu podobnego do tego uzyskanego laserem należałoby… czesać się kilka godzin dziennie.

Terapia skojarzona

Z tego co napisałem łatwo wywnioskować, że nie ma uniwersalnej metody na zahamowanie łysienia. Według mnie najlepsza jest terapia skojarzona. Korzystne jest łączenie osocza bogatopłytkowego i lasera, bo wykorzystują one odmienne mechanizmy: osocze pobudza komórki macierzyste cebulki włosowej, a laser stymuluje jej pracę.
U moich pacjentów, w zależności od tego, z jakim problemem przychodzą (np. czy jest to początek łysienia czy stan zaawansowany) i jakie są jego przyczyny, a także oczekiwania pacjenta, ustalam różne strategie leczenia wykorzystujące wymienione wyżej metody.
Dla osób, u których dopiero zaczyna się łysienie, według mnie najlepsze są zabiegi laserowe. W bardziej zaawansowanych przypadkach stosuję laser, osocze bogatopłytkowe i preparaty do miejscowe wcierania. Najmniej chętnie zalecam leki doustne, gdyż mają one zbyt rozległe działania ogólnoustrojowe.
Wydaje się to oczywiste, niemniej jednak przypomnę na koniec, że do lekarza należy się zwrócić o pomoc, gdy pojawiają się pierwsze symptomy łysienia, a nie wtedy, gdy większość włosów już wypadnie.